1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền kỹ thuật số
những định nghĩa về cách kiếm tiền online (electronic money/e-money) hiện nay trên thế giới thường được hiểu ở khuôn khổ tương đối rộng. Tỉ dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) diễn tả tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được dùng phổ quát để thực hiện thương lượng trả tiền cho những tổ chức khác chẳng hề là đơn vị phát hành. Còn ngân hàng trả tiền quốc tế (BIS) định nghĩa tiền điện tử là giá trị được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông tin về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của quý khách được lưu trữ trên một trang bị điện tử thuộc sở hữu của khách hàng. Các định nghĩa này tương đối phức tạp, có thể gây ra lầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền phương pháp số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Xem thêm: hướng dẫn sử dụng mt4
Trong thực tiễn, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với những loại tiền khác phê chuẩn 4 đặc điểm chính. Đầu tiên, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đấy, tiền điện tử có hồ hết 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), trao đổi (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Cùng lúc, tiền điện tử cũng luôn được biểu hiện dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, đô la, SGD...). Hơn thế nữa, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Thứ hai, tiền điện tử có thể do nhà băng phát hành hoặc cũng có thể do đơn vị phi ngân hàng phát hành. Bởi thế, để bảo đảm an toàn cho người dùng, tất cả quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với những công ty phát hành tiền điện tử. Đối với các ngân hàng, NHTW có hệ thống những quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ yêu cầu, bảo hiểm tiền gửi… Đối với những tổ chức phi ngân hàng, NHTW có những quy định về cấp phép, về giám sát… và thường ngày phải thực hiện ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).
Thứ ba, tiền điện tử có cơ chế bảo đảm tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng tỷ lệ dữ trữ đề xuất tại NHTW, còn tiền điện tử do các công ty phi ngân hàng phát hành sẽ được bảo đảm bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống ngân hàng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Thông thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn đa dạng so với tỷ lệ dự trữ đề nghị do những quy định an toàn ứng dụng đối với những đơn vị này thấp hơn đa dạng so với nhà băng. Tỷ lệ ký quỹ tại một vài đất nước theo cách tiếp cận cẩn trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm dị biệt then chốt giữa tiền ngân hàng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong những sản phẩm điện tử gồm 2 loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại thông minh gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.
Xem thêm: đường ma là gì
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB khái niệm như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền phương pháp số không chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người phát triển phần mềm (developers) thường song song là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và hài lòng thanh toán giữa các thành viên của một cùng đồng ảo nhất định”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được dùng cho quảng bá hay những trò chơi trên app Facebook... Theo đấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo chẳng hề là tiền pháp định nên không gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW bảo đảm. Các tổ chức phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Song song, khuôn khổ hoạt động của tiền ảo thường hơi hẹp chỉ trong phạm một cộng đồng và dùng cho mục đích nhất định (thí dụ, game online). Nhắc cách khác, tiền ảo mang phổ thông đặc điểm của hàng hóa luận bàn hơn là một đồng bạc. Dù rằng vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước vững mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn bổn phận của đơn vị phát hành mà ko gắn với nghĩa vụ của NHTW và phạm vi hoạt động cũng chỉ ở khuôn khổ một cộng đồng như nêu trên.
Còn tiền phương pháp số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được cho ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được đàm phán, đàm đạo hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự điều hành của bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào (trừ khi được NHTW trực tiếp phát hành). Ví dụ điển hình của tiền kỹ thuật số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang tăng trưởng để có nhiều đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng trả tiền, còn khả năng tích tụ giá trị thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dầu vậy, tiền phương pháp số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở thành tiền điện tử với lý do quan trọng nhất là sự công nhận của NHTW các quốc gia. Lúc NHTW tất cả các nước ko thừa nhận, đồng tiền kỹ thuật số sẽ ko được bảo đảm và ko có khả năng quy đổi ở khuôn khổ rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền phương pháp số đang được phát triển theo hướng khai thác những lợi thế, Ưu điểm của công nghệ chuỗi khối - blockchain (như chi phí giao dịch thấp, độ an toàn bảo mật cao, tiện dụng, chóng vánh...) hơn là theo hướng sử dụng đồng tiền công nghệ số như 1 đồng tiền thực sự.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm ấy là tiền di động (mobile money), quan niệm rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy nhiên, theo định nghĩa của Hiệp hội thông báo di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà sản xuất nguồn vốn qua điện thoại di động. định nghĩa này rộng và bao hàm hầu hết ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là trong khoảng góc độ người dùng. Theo ấy, với bản tính là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do tổ chức (thường là nhà mạng) sản xuất nhà cung cấp trung gian thanh toán phát hành và định danh khách hàng ưng chuẩn cơ sở vật chất dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, ko cần liên kết với tài khoản ngân hàng. Doanh nghiệp tài chính quốc tế (IFC) cũng quan niệm rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong ấy những đàm phán trả tiền và vốn đầu tư được thực hiện trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với account ngân hàng.
2. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định khái niệm tiền điện tử. Tuy vậy, 1 vài văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật ngân hàng Nhà nước (2010), Luật những tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán không sử dụng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về trả tiền ko sử dụng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên các công cụ điện tử được trả trước bởi khách hàng cho nhà băng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng nhà cung cấp trung gian thanh toán để thực hiện thương lượng trả tiền và được đảm bảo trị giá tương ứng tại nhà băng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với các khái niệm trên thế giới, có thể thấy khái niệm trong dự thảo hơi phù hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan trọng hơn là việc hợp nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp dừng rõ ràng khuôn khổ của tiền điện tử mà còn giúp công tác quản lý được thống nhất về một mai dong là NHNN, từ ấy lấp được lỗ hổng trong công tác điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.
song song, những quy định trong dự thảo can hệ tới tổ chức phi nhà băng cũng giúp phân biệt rõ tổ chức phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với công ty hoạt động ko phép, phi pháp. Qua ấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp những cơ quan có thẩm quyền trong ngăn dự phòng các hành vi tội nhân trong ngành này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời kì qua.
Nắm bắt thiên hướng, cập nhật thông tin về mql5 tại Việt Nam
