1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền phương pháp số
các định nghĩa về các cách kiếm tiền qua mạng (electronic money/e-money) hiện nay trên toàn cầu thường được hiểu ở phạm vi tương đối rộng. Thí dụ, nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) thể hiện tiền điện tử là trị giá tiền tệ được lưu trữ trên một trang bị điện tử được dùng rộng rãi để tiến hành giao dịch thanh toán cho các đơn vị khác không phải là công ty phát hành. Còn ngân hàng thanh toán quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là trị giá được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong ấy thông báo về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của khách hàng được lưu trữ trên một thiết bị điện tử thuộc sở hữu của quý khách. Các định nghĩa này tương đối phức tạp, có thể gây ra nhầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền kỹ thuật số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Xem thêm: olymp trade có rút tiền được không
Trong thực tế, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với những loại tiền khác chuẩn y 4 đặc điểm chính. Trước hết, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đấy, tiền điện tử có toàn bộ 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), luận bàn (medium of exchange) và hạch toán (unit of account). Cùng lúc, tiền điện tử cũng luôn được biểu hiện dưới dạng giá trị của tiền pháp định của một quốc gia (thí dụ Việt Nam Đồng, đô la, SGD...). Thêm vào đó, tiền điện tử cũng được nhà băng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Thứ hai, tiền điện tử có thể do nhà băng phát hành hoặc cũng có thể do doanh nghiệp phi nhà băng phát hành. Chính vì vậy, để bảo đảm an toàn cho người dùng, các quốc gia luôn có quy định rất chặt chẽ đối với các tổ chức phát hành tiền điện tử. Đối với những ngân hàng, NHTW có hệ thống các quy định chặt chẽ về an toàn hoạt động, quản trị rủi ro, tỷ lệ dữ trữ đề nghị, bảo hiểm tiền gửi… Đối với những tổ chức phi nhà băng, NHTW có các quy định về cấp phép, về giám sát… và thường nhật phải tiến hành ký quỹ tại hệ thống nhà băng (tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ lệ nhất định).
Thứ ba, tiền điện tử có cơ chế bảo đảm tiền tệ (monetary regimes) của NHTW. Theo đấy, tiền điện tử do những nhà băng phát hành sẽ được đảm bảo bằng tỷ lệ dữ trữ yêu cầu tại NHTW, còn tiền điện tử do các công ty phi ngân hàng phát hành sẽ được đảm bảo bằng cơ chế ký quỹ tại hệ thống nhà băng (với một tỷ lệ ký quỹ nhất định). Thông thường, tỷ lệ ký quỹ này sẽ cao hơn đa dạng so với tỷ lệ dự trữ buộc phải do những quy định an toàn áp dụng đối với những đơn vị này thấp hơn phổ thông so với ngân hàng. Tỷ lệ ký quỹ tại 1 số đất nước theo cách tiếp cận cẩn trọng ở mức 100%. Đây cũng là điểm khác biệt mấu chốt giữa tiền nhà băng (bank notes) với tiền điện tử (e-money).
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được lưu trữ trong các sản phẩm điện tử gồm hai loại: (i) phần cứng (hard-ware based products) như thẻ chíp, điện thoại thông minh gắn chíp và (ii) dữ liệu dựa trên phần mềm (soft-ware based) như ví điện tử Paypal.
Xem thêm: mql5
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB định nghĩa như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền công nghệ số không chịu sự quản lý, được phát hành bởi các người phát triển phần mềm (developers) thường cùng lúc là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và chấp nhận thanh toán giữa những thành viên của một cộng đồng ảo nhất định”. Thí dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được dùng cho lăng xê hay những trò chơi trên app Facebook... Theo ấy, có thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo chẳng hề là tiền pháp định nên không gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW bảo đảm. Các tổ chức phát hành tiền ảo cũng không chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Cùng lúc, phạm vi hoạt động của tiền ảo thường khá hẹp chỉ trong phạm một cùng đồng và dùng cho mục tiêu một mực (thí dụ, game online). Kể cách khác, tiền ảo mang phổ biến đặc điểm của hàng hóa đàm luận hơn là một đồng bạc. Mặc dù vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước lớn mạnh với loại tiền ảo có thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn nghĩa vụ của công ty phát hành mà ko gắn với phận sự của NHTW và khuôn khổ hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cộng đồng như nêu trên.
Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được cho ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp, được đàm phán, bàn luận hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ cá nhân hay đơn vị nào (trừ khi được NHTW trực tiếp phát hành). Ví dụ điển hình của tiền công nghệ số là Bitcoin, Ethereum... Có thân xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang lớn mạnh để có phổ quát đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng trả tiền, còn khả năng tích trữ giá trị thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)... Mặc dù vậy, tiền kỹ thuật số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở thành tiền điện tử với lý do quan trọng nhất là sự công nhận của NHTW các quốc gia. Khi NHTW các quốc gia không thừa nhận, đồng tiền kỹ thuật số sẽ ko được bảo đảm và không có khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền kỹ thuật số đang được tăng trưởng theo hướng khai thác các lợi thế, Ưu điểm của kỹ thuật chuỗi khối - blockchain (như giá cả giao dịch thấp, độ an toàn bảo mật cao, thuận lợi, mau chóng...) hơn là theo hướng dùng đồng bạc công nghệ số như 1 đồng tiền đích thực.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm đó là tiền di động (mobile money), cho rằng tiền di động và tiền điện tử không giống nhau. Tuy nhiên, theo định nghĩa của Hiệp hội thông tin di động toàn cầu (GSMA), Mobile money có thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận dịch vụ vốn đầu tư qua điện thoại di động. khái niệm này rộng và bao hàm phần đông ý nghĩa của nhà cung cấp này, nhất là từ giác độ người tiêu dùng. Theo đó, với bản chất là tiền pháp định, tiền di động có thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do công ty (thường là nhà mạng) cung ứng nhà cung cấp trung gian thanh toán phát hành và định danh quý khách ưng chuẩn cơ sở vật chất dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, không cần kết liên với tài khoản nhà băng. Tổ chức nguồn vốn quốc tế (IFC) cũng nghĩ rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong đấy các thương lượng thanh toán và vốn đầu tư được tiến hành trên điện thoại di động, có thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với account ngân hàng.
hai. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp lý nào quy định định nghĩa tiền điện tử. Tuy vậy, 1 vài văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật nhà băng Nhà nước (2010), Luật các tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán không sử dụng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một vài điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ nhà băng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về thanh toán ko sử dụng tiền mặt sửa đổi đã hợp nhất đưa ra định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên các dụng cụ điện tử được trả trước bởi quý khách cho ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đơn vị phân phối nhà cung cấp trung gian thanh toán để tiến hành giao dịch trả tiền và được đảm bảo trị giá tương ứng tại ngân hàng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với những định nghĩa trên thế giới, có thể thấy khái niệm trong dự thảo hơi thích hợp và có phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan yếu hơn là việc thống nhất đưa cả 3 loại hình tiền điện tử vào văn bản pháp lý không những giúp giới hạn rõ ràng phạm vi của tiền điện tử mà còn giúp công việc quản lý được thống nhất về một dắt mối là NHNN, trong khoảng ấy lấp được lỗ hổng trong công việc điều hành đối với mobile money hiện vẫn đang để trống.
đồng thời, các quy định trong dự thảo can dự tới doanh nghiệp phi nhà băng cũng giúp phân biệt rõ doanh nghiệp phát hành tiền điện tử hợp pháp (được cấp phép, giám sát hoạt động) với tổ chức hoạt động ko phép, phi pháp. Qua ấy, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “hợp pháp” với tiền ảo, tiền điện tử “bất hợp pháp”, giúp các cơ quan có thẩm quyền trong ngăn đề phòng các hành vi tù hãm trong ngành nghề này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời kì qua.
Nắm bắt thiên hướng, cập nhật thông báo về đường ma là gì tại Việt Nam
